به گزارش بیدار بورس، فردین آقابزرگی درباره سفر دو روزه سلطان عمان که برای میانجیگری با مصر و انتقال پیام آمریکا و ... به تهران آمده بود با انتشار مطلبی با عنوان "میانجیگری سلطان و گره بازارها" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: سفر سلطان عمان به ایران، حواشی بی‌شماری بر جای گذاشته است.
فارغ از اهداف سیاسی بن‌هیثم برای سفر، آزادسازی اموال بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی و عراق واکنش‌های مختلفی را از سوی فعالان اقتصادی به دنبال داشت. اینکه با میانجیگری عمان ۷ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده در کره جنوبی و ۱۱ میلیارد دلار در عراق آزاد شود، سناریوهای متفاوتی از نتایج آزاد سازی های احتمالی را به تصویر می‌کشد.
این در حالی است که ابعاد توافقات ایجادشده با سلطان عمان به عنوان میانجی بین ایران، آمریکا و اروپا و تبعات اقتصادی و مالی آن بطور گسترده می‌تواند وضعیت بازارها را تحت‌تاثیر قرار دهد. اما چرا موضوع آزادسازی اموال بلوکه‌شده در دو کشور مذکور از نظر اقتصادی حائز اهمیت است؟ خبر مذکور بطور طبیعی شاید بتواند از منظر روانی واکنش مثبت بازار ارز و حتی سهام را در پی داشته باشد.
شواهد نشان می‌دهد طی سالیان گذشته فعالان اقتصادی بارها تحت‌تاثیر اخباری مبنی بر آزادسازی اموال بلوکه شده قرار داشتند اما به دلیل آنکه در اکثر مواقع این اخبار به نتیجه مثبت ختم نشده، بازارها در نشان دادن همان واکنش مقطعی نیز تعلل معناداری نشان دادند.
از سوی دیگر این شائبه برای فعالان اقتصادی مطرح است که اگر ۱۸ میلیارد دلار مذکور در راستای بهره‌وری منابع، صرف زیرساخت‌های اقتصادی نشود تا چه زمانی اخبار درمانی می‌تواند بازارها را وادار به واکنش مثبت و شوک روانی کند. به عنوان مثال فرض کنید شرکتی صنعتی به مدت یک سال وارد مرحله شکوفایی شود اما بعد از آن رفته‌رفته عملکردی رو به افول به نمایش بگذارد. در چنین وضعیتی که چشم‌انداز روابط سیاسی ایران با کشورهای همسایه، اروپا و آمریکا در ابهام قرار دارد، قدر مسلم آزادسازی پول‌های بلوکه شده نمی‌تواند بطور قابل‌توجهی در اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم گشایش ایجاد کند.
اگرچه عدم وصول مطالبات میلیارد دلاری اثرات منفی در اقتصاد بر جا گذاشته اما منشأ اصلی تداوم رشد قیمت ارز به عدم تطابق رشد نقدینگی و تولید ناخالص ملی باز می‌گردد. رشد ۲ درصدی اقتصاد در ۳۰ سال گذشته درحالی به ثبت رسیده که میزان حجم نقدینگی طی این مدت با افزایش ۲۵ درصدی همراه بود.
با نگاهی به وضعیت حجم نقدینگی در برخی کشورها از جمله آلمان و ژاپن، میزان حجم نقدینگی آنها از ایران بیشتر بود با این تفاوت که آلمان و ژاپن به واسطه رشد تولید ناخالص ملی با کاهش ارزش پول ملی مواجه نبودند. اگر قرار باشد منابع واردشده احتمالی صرف واردات بی‌رویه کالاهای غیرضروری شود و ردپایی از آن در بخش تولید باقی نماند، بدون شک اثرات منفی بر اقتصاد خواهد داشت و در قامت بیماری هلندی خودنمایی می‌کند. در چنین حالتی تولیدکنندگان داخلی و صنایع بورسی به مرز ورشکستگی خواهند رسید.
علاوه بر آن، رفتار بازار ارز در روزهای اخیر و مقاومت شدید در مقابل اخبار نسبتا مثبت سفر سلطان عمان به ایران حاکی از آن است بازار مذکور واکنش چندانی نسبت به این اخبار نشان نخواهد داد و با قدرت تمام کانال ۵۱ هزار تومان را چسبیده است. نرخ عملیاتی دلار در بازار کالاهای لوازم خانگی، کالا های الکترونیک، خودرو و لوازم لوکس با بهایی بیش از ۵۵ هزارتومان در حال معامله است. به همین دلیل تفاوت فاحشی با نرخ تابلوی صرافی‌ها دارد.
طبق اظهارات مقامات ایرانی، حتی اگر قرار باشد مناسبات اقتصادی دو کشور ایران و عمان گسترش یابد یا مراودات جدی در مسائل بانکی و تعاملات تجاری ایجاد شود، زمان‌بر بودن این اقدامات از جمله ابهاماتی است که پیش روی فعالان اقتصادی قرار دارد مگر آنکه مذاکرات درخصوص مسائل و موانع پیش روی مبادلات تجاری دو کشور در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحقق یابد.
اما تجربه نشان می‌دهد همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری مشترک کشورها با توجه به مسائل سیاسی و روابط دیپلماتیک کشورها انجام می‌شود و اعلام اخباری مبتنی بر حل و فصل چالش‌ها و موانع موجود میان دو کشور به‌تنهایی به معنای بهبود مراودات اقتصادی تجار دو کشور و تسهیل همکاری‌های تجاری فی‌مابین نخواهد بود.
البته حدود یک دهه پیش میانجیگری عمان میان ایران و غرب زمینه‌های مثبت مذاکرات برجامی را فراهم کرد و منجر به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ شد. حال باید دید آیا این بار با میانجیگری سلطان هیثم، گرهی از مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی ایران باز خواهد شد و به تبع آن بر مسائل اقتصادی، نرخ ارز و وضعیت بازارهای دارایی اثرگذار خواهد بود؟
نظر شما